Cynkowy chlorek bezwodny: właściwości, zastosowania i bezpieczeństwo
Image Source: FreeImages
Cynkowy chlorek bezwodny (zinc chloride anhydrous) to nieorganiczny związek chemiczny, który znajduje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach przemysłu. W niniejszym artykule omawiamy jego właściwości, zastosowania, zagrożenia i środki ostrożności związane z jego stosowaniem.
1. Właściwości chlorku cynkowego bezwodnego
1.1. Właściwości fizykochemiczne
Chlorek cynkowy bezwodny (ZnCl2) występuje w postaci białych, higroskopijnych kryształów, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie, alkoholu etylowym, eterze i glicerynie. Jego masa molowa wynosi 136,29 g/mol, a gęstość 2,91 g/cm³.
1.2. Właściwości termiczne
Chlorek cynkowy bezwodny topi się w temperaturze 283–293 °C, a jego temperatura wrzenia wynosi 732 °C.
2. Otrzymywanie chlorku cynkowego bezwodnego
2.1. Metody otrzymywania
Bezwodny chlorek cynkowy można otrzymać w wyniku reakcji chloru (w temperaturze 700 °C) lub chlorowodoru (na gorąco) z cynkiem. Przemysłowo jest otrzymywany w reakcji siarczku cynku z chlorem. Po rozpuszczeniu cynku, jego tlenku lub węglanu w gorącym kwasie solnym i odparowaniu roztworu uzyskuje się monohydrat, ZnCl2·H2O. Znane są też hydraty zawierające 1,5, 2,5, 3 lub 4 cząsteczki wody krystalizacyjnej.
3. Zastosowania chlorku cynkowego bezwodnego
3.1. W syntezie organicznej
Chlorek cynkowy bezwodny jest stosowany jako kwas Lewisa w syntezie organicznej, gdzie może działać jako katalizator w reakcjach Dielsa-Aldera.
3.2. Jako środek suszący
Chlorek cynkowy bezwodny, ze względu na swoje silne właściwości higroskopijne, jest używany jako środek suszący w różnych procesach przemysłowych.
3.3. W drukowaniu tkanin
Chlorek cynkowy bezwodny jest używany jako składnik zaprawy przy drukowaniu tkanin, gdzie pomaga oczyszczać powierzchnie lutowanych.
3.4. Jako mikronawóz
Chlorek cynkowy bezwodny może być stosowany jako składnik mikronawozów, dostarczających cynku roślinom.
3.5. W elektrochemii
Chlorek cynkowy bezwodny jest używany jako składnik elektrolitu w bateriach cynkowo-węglowych oraz cynkowo-powietrznych.
3.6. W przemyśle metalurgicznym
Chlorek cynkowy bezwodny jest stosowany jako składnik żużli pokrywająco-rafinujących w procesach wytopu stopów cynku.
4. Zagrożenia związane z chlorkiem cynkowym bezwodnym
4.1. Toksyczność
Chlorek cynkowy bezwodny jest substancją toksyczną, szczególnie dla organizmów wodnych. Jego LD50 wynosi 24 mg/kg (mysz, dootrzewnowo).
4.2. Działanie żrące
Chlorek cynkowy bezwodny może powodować oparzenia skóry oraz podrażnienia dróg oddechowych, dlatego należy zachować ostrożność podczas jego użytkowania.
5. Środki ostrożności i bezpieczeństwo stosowania chlorku cynkowego bezwodnego
5.1. Ochrona osobista
Podczas pracy z chlorkiem cynkowym bezwodnym należy stosować odpowiednią odzież ochronną, rękawice oraz okulary. W razie kontaktu z substancją konieczne jest natychmiastowe przemywanie miejsca kontaktu dużą ilością wody.
5.2. Postępowanie w przypadku kontaktu z substancją
W przypadku dostania się chlorku cynkowego bezwodnego do oczu, natychmiast przemyć je dużą ilością wody przez co najmniej 15 minut, a następnie zgłosić się do specjalisty. W przypadku połknięcia substancji, należy natychmiast udać się do lekarza, nie wywołując wymiotów.
6. Przechowywanie chlorku cynkowego bezwodnego
6.1. Wymagania dotyczące przechowywania
Chlorek cynkowy bezwodny powinien być przechowywany w suchym miejscu, z dala od źródeł ciepła oraz światła. Należy unikać kontaktu z substancjami niezgodnymi, takimi jak mocne zasady czy woda.
7. Transport chlorku cynkowego bezwodnego
7.1. Zasady transportu
Transport chlorku cynkowego bezwodnego powinien odbywać się zgodnie z przepisami dotyczącymi transportu substancji niebezpiecznych, takimi jak ADR/RID.
8. Utylizacja chlorku cynkowego bezwodnego
8.1. Zasady utylizacji
Chlorek cynkowy bezwodny powinien być utylizowany zgodnie z przepisami dotyczącymi utylizacji substancji niebezpiecznych. Należy zgłosić substancję do odpowiedniego punktu utylizacji.
9. Przepisy prawne i regulacje
9.1. Klasyfikacja i oznakowanie substancji
Chlorek cynkowy bezwodny jest klasyfikowany jako substancja żrąca (C) i groźna dla środowiska (N) zgodnie z rozporządzeniem CLP.
9.2. Karta charakterystyki
Karta charakterystyki chlorku cynkowego bezwodnego powinna zawierać wszystkie niezbędne informacje dotyczące substancji, takie jak właściwości, zagrożenia, środki ostrożności, postępowanie w przypadku niebezpiecznych sytuacji, prawidłowe zastosowanie, zasady transportu, przechowywania i utylizacji.
10. Podsumowanie
Chlorek cynkowy bezwodny to nieorganiczny związek chemiczny o wielu zastosowaniach przemysłowych. Ze względu na swoją toksyczność i żrące właściwości, należy zachować ostrożność podczas jego użytkowania, przechowywania i transportu. Karta charakterystyki substancji jest niezbędnym źródłem informacji na temat właściwości, zagrożeń i środków ostrożności związanych z chlorkiem cynkowym bezwodnym.
