Soda oczyszczona, znana również jako wodorowęglan sodu, (kwaśny węglan sodu)
to niezwykle uniwersalny produkt, który warto mieć zawsze pod ręką. Stosowana od starożytności, nie straciła na wartości do dnia dzisiejszego. W artykule przedstawiamy różnorodne zastosowania sody oczyszczonej, zarówno w kuchni, jak i w codziennym życiu oraz w ogrodnictwie.
1. Właściwości i zastosowanie sody oczyszczonej
1.1. Podstawowe właściwości
Soda oczyszczona ma wiele niezwykłych właściwości, które sprawiają, że jest niezastąpiona w wielu sytuacjach. Jej podstawowe właściwości to:
- Postać fizyczna: miękki krystaliczny proszek, łatwy do zmielenia
- Zdolność neutralizowania kwasów
- Pochłanianie nieprzyjemnych zapachów
1.2. Zastosowanie w kuchni
Soda oczyszczona jest szeroko stosowana w kuchni, przede wszystkim jako zamiennik proszku do pieczenia. Dodawana do ciasta, pod wpływem zakwaszenia (np. mlekiem, miodem, sokiem z cytryny) sprawia, że ciasto rośnie i staje się puszyste. Ponadto, soda doskonale sprawdza się jako składnik różnych potraw, takich jak omlety, gofry czy puree ziemniaczane.
1.3. Zastosowanie w domu
Dzięki swoim właściwościom czyszczącym, soda oczyszczona jest niezastąpiona w utrzymaniu czystości w domu. Można ją stosować do czyszczenia różnych powierzchni, takich jak blaty, zlewy, wanny, czy płyty kuchenne. Dodatkowo, soda świetnie radzi sobie z neutralizowaniem nieprzyjemnych zapachów, np. w lodówce, kuchence mikrofalowej czy butelkach dla dzieci.
1.4. Zastosowanie w ogrodnictwie
Soda oczyszczona znajduje również zastosowanie w ogrodnictwie, gdzie pomaga zwalczać pleśń, ogranicza rozwój grzybów, a także może być stosowana jako ekologiczny pestycyd.
2. Porady kulinarne z użyciem sody oczyszczonej
2.1. Ciemniejsze ciasto czekoladowe
Dodając 1 łyżeczkę sody oczyszczonej do składników ciasta czekoladowego, uzyskasz ciemniejszą barwę ciasta.
2.2. Szczypta sody do polewy cukierniczej
Szczypta sody dodana do polewy cukierniczej pomaga zachować jej wilgotność i zapobiega pękaniu.
2.3. Kwaśne owoce wymagają mniej cukru
Kwaśne owoce, takie jak porzeczki, żurawina czy jeżyny, będą wymagać mniejszej ilości cukru, jeśli wcześniej zostaną doprawione sodą.
2.4. Bita śmietana ze szczyptą sody
Bita śmietana z dodatkiem szczypty sody będzie bardziej puszysta.
2.5. Soda zamiast proszku do pieczenia
Jeśli chcemy użyć sody oczyszczonej zamiast proszku do pieczenia, musimy zastąpić cukier miodem, w proporcji 2/3 szklanki miodu za szklankę cukru, a także nieco zmniejszyć ilość wody dodanej do ciasta. Sodę dodajemy w ilości ½ łyżeczki na każdą szklankę miodu.
2.6. Puszysty omlet
Puszysty omlet uzyskamy dodając ½ łyżeczki sody oczyszczonej na każde 3 jajka.
2.7. Szczypta sody do maślanki
Szczypta sody dodana do maślanki użytej zamiast mleka da nam gofry lekkie i miękkie.
2.8. Szczypta sody do puree ziemniaczanego
Szczypta sody dodana do puree ziemniaczanego podczas jego rozgniatania sprawi, że będzie ono bardziej puszyste.
2.9. Kurczak łatwiejszy do oskubania
Kurczak sparzony wrzątkiem z dodatkiem 1 łyżki sody oczyszczonej będzie łatwiejszy do oskubania.
2.10. Mięso z kury delikatniejsze
Natarcie wnętrza korpusu kury sodą oczyszczoną i wstawienie na noc do lodówki sprawi, że mięso będzie delikatniejsze.
2.11. Mniej mulistego smaku ryby
Ryba moczona w roztworze sody (2 łyżki na litr) przez godzinę straci mulisty smak i zapach. Przed przyrządzeniem rybę należy dokładnie opłukać i osuszyć.
2.12. Nieprzyjemny posmak dziczyzny
Mocząc mięso dziczyzny w roztworze sody przez noc, przed przyrządzeniem mięso dokładnie płuczemy i suszymy, co pozwoli zlikwidować nieprzyjemny posmak.
2.13. Delikatniejsza kapusta
Kapusta będzie delikatniejsza, jeśli do jej gotowania dodamy szczyptę sody oczyszczonej.
2.14. Mycie owoców i warzyw
Owoce i warzywa możemy myć w roztworze sody oczyszczonej zamiast detergentów.
2.15. Mniejsze wzdęcia po fasoli
Dodatek sody do potraw z fasoli pozwala uniknąć nadmiernych gazów.
2.16. Rabarbar wymaga mniej cukru
Rabarbar zalewamy wodą ze szczyptą sody, gdy woda ściemnieje zalewamy go świeżą wodą i gotujemy. Do posłodzenia będzie potrzebna o wiele mniejsza ilość cukru.
2.17. Mniej kwaśny przecier pomidorowy
Jeśli sporządzany w domu przecier pomidorowy wydaje się zbyt kwaśny, można zmniejszyć jego kwasowość przez dodanie sody oczyszczonej.
3. Soda oczyszczona jako środek czyszczący
3.1. Plamy na laminatach
Plamy na plastikowych laminatach usuwamy pokrywając je sokiem z cytryny, po 30 minutach posypujemy plamę sodą i spłukujemy do czysta. Również pasta z sody z dodatkiem wody bywa skuteczna, usuwa plamy z tuszu, kawy, herbaty, soków.
3.2. Czyszczenie desek do krojenia
Deski do krojenia posypujemy obficie sodą i spryskujemy octem. Po chwili powstałą pianę spłukujemy wodą.
3.3. Zamaskowanie nacięć na blacie
Pasta z sody i wody może także zamaskować nacięcia na blacie lub desce do krojenia.
3.4. Soda jako proszek do szorowania
Sodę możemy używać jako proszek do szorowania powierzchni drewnianych i innych. Skutecznie usuniemy w ten sposób zapach cebuli, czosnku czy solonych śledzi.
3.5. Pasta z sody i wody
Pasta z sody i wody znakomicie sprawdza się przy szorowaniu płyty kuchennej, także zlewu czy wanny, zarówno emaliowanej jak i porcelanowej czy ze stali nierdzewnej.
3.6. Czyszczenie miksera
Mikser wyczyścimy roztworem wodnym sody z minimalnym dodatkiem detergentu. Zalewamy mikser roztworem sody, włączamy na chwilę, potem wylewamy i płuczemy czystą wodą.
3.7. Udrożnienie zatkanych rur
Można udrożnić zatkane rury wsypując do odpływu 1 szklankę sody, a następnie wlewając tam szklankę gorącego octu. Po 15 minutach spłukujemy zlew dużą ilością gorącej wody.
3.8. Inna metoda udrażniania rur
Do odpływu wsypujemy ½ szklanki soli kuchennej + ½ szklanki sody, a następnie wlewamy szklankę wrzątku. Zostawiamy odpływ na całą noc, rano spłukujemy obficie gorącą wodą.
3.9. Czyszczenie wyrobów z plastiku
Soda jest znakomitym środkiem do szorowania wszelkich wyrobów z plastiku, gdyż nie rysuje czyszczonych powierzchni. Świetnie czyści butelki dla dzieci, usuwając także skutecznie zapach mleka i nie zostawiając choćby śladowych ilości detergentów.
3.10. Czyszczenie osadu z czajnika
Do czyszczenia osadu z czajnika do herbaty stosuje się wrzącą mieszankę złożoną z 1 szklanki octu i 4 łyżek stołowych sody.
3.11. Nalot na filiżankach
Nalot na filiżankach usuniemy łatwo szorując je sodą oczyszczoną.
3.12. Usuwanie zapachów z lodówki i kuchenki mikrofalowej
Wstawiamy mały, otwarty pojemnik z sodą do wnętrza lodówki, kuchenki mikrofalowej czy zamrażarki, a wszelkie zapachy będą skutecznie wchłonięte. Oczywiście pojemnik należy co kilka tygodni wymienić, a przed użyciem kuchenki mikrofalowej wystawić na zewnątrz.
3.13. Czyszczenie przypalonego garnka
Przypalony garnek zalewamy 5 cm wody i gotujemy. Do wrzątku dodajemy ½ szklanki sody oczyszczonej i odstawiamy naczynie na noc.
3.14. Czyszczenie naczyń ze szkła żaroodpornego
Naczynia ze szkła żaroodpornego czyścimy gorącą mieszanką z 1 szklanki wody + 1 łyżka stołowa octu + 1 łyżka stołowa sody.
3.15. Czyszczenie rusztu z grilla
Zabrudzony ruszt z grilla posypujemy obficie sodą i pozostawiamy na noc. Na drugi dzień ruszt łatwo oczyścimy spłukując go wodą.
3.16. Czyszczenie miedzianych naczyń
Miedziane naczynia wyczyścimy do połysku mieszanką sody i octu. Po 15 minutach garnek potraktowany pastą z sody i octu szorujemy połówką cytryny. Można także szorować miedziane naczynia połówką cytryny posypaną sodą.
3.17. Czyszczenie srebrnych przedmiotów
Srebrne przedmioty wyczyścimy do połysku szorując je kawałkiem surowego kartofla posypanego sodą.
3.18. Czyszczenie dywanów
Sypiemy sodę na plamę i po chwili czyścimy zaplamione miejsce gąbką lub białą ścierką. Soda dobrze usuwa plamy z wina, tłuszczu, wymiocin, moczu. Przy pomocy pasty z sody i wody można także usunąć czarne rysy po butach z powierzchni linoleum, a także ślady kredek woskowych ze ściany.
3.19. Czyszczenie powierzchni drewnianych
Czyszczenie powierzchni drewnianych przeprowadzamy za pomocą następującej mieszanki: ½ szklanki octu + ¼ szklanki sody + 4 litry wody. Jeśli powierzchnia jest bardzo zatłuszczona, dodajemy 1 szklankę amoniaku.
3.20. Soda dodana do płynu do prania
Soda dodana do płynu do prania zwiększa jego efektywność. W przypadku proszku do prania soda może nie działać równie dobrze.
3.21. Czyszczenie szczotek i grzebieni
Szczotki i grzebienie łatwo wyczyścimy wkładając je do zlewu z gorącym roztworem sody – 1 szklanka sody na zlew wody.
3.22. Soda do oczyszczania oblodzonych schodów
Soda oczyszczona zamiast soli kuchennej może być zastosowana do oczyszczania oblodzonych schodów, co jest bardzo korzystne dla środowiska.
3.23. Domowej roboty pasta do zębów
Pasta do zębów domowej roboty: 3 łyżki stołowe sody, 1 łyżka soli drobnoziarnistej, 1 ½ łyżki gliceryny, 12 kropli olejku miętowego.
4. Soda oczyszczona w ogrodnictwie
4.1. Ekologiczny pestycyd
Łączymy 1 łyżkę sody z 1/3 szklanki oleju jadalnego i 1 szklanką wody. Mieszanką opryskujemy rośliny zaatakowane przez mszyce, roztocza lub mączliki. Mieszanka nie szkodzi innym owadom. Inny przepis to 2 łyżki sody na 4 litry wody, można też robić opryski przeciw owadom z mieszanki: ½ szklanki sody + kilka kropli płynu do mycia + 1 litr wody. Opryski wykonujemy wczesnym wieczorem.
4.2. Zwalczenie trawy i mchu
Trawę wyrastającą ze szczelin między płytkami chodnikowymi zlikwidujemy posypując je sodą oczyszczoną. Soda jest też skutecznym środkiem przeciwko mchom porastającym mury.
